Ko e Sivi Fatafata Vaivai ʻi he Kilí (TST pe sivi Mantoux) ko ha sivi ia ke sio kapau ʻoku pihia ha taha ʻi he fatafata vaivaí (TB).
Ko e pihia ʻi he TB (ʻa ia ʻoku toe ʻiloa ko e pihia tōmui ʻi he TB pe TB ʻmohe’) ko e taimi ia ʻokú ke maʻu ai ʻa e siemu TB ʻi ho sinó, ka ʻoku ʻikai kenau ʻai koe ke ke puke. Ko e sistemi maluʻi ho sinó ʻoku ne taʻofi ʻa e siemú mei hono fakatupunga ha faʻahinga maumau. ʻOku ʻikai ha ngaahi fakaʻilonga ʻo e pihia ʻi he TB pea ʻoku ʻikai lava ke paasi ʻa e siemú ki he niʻihi kehé.
Ko e pihia ʻi he TB ʻoku kehekehe ia mei he fokoutua TB ʻa ia ko e taimi ia ʻoku ʻā hake ai ʻa e siemu TB pe kaka hono tokolahí pea ʻai ai koe ke ke puke pea malava ke paasi ʻa e siemú ki he niʻihi kehé. Kapau ʻe he fakahaaʻi ʻe he TST ʻokú ke pihia ʻi he TB, ʻe lava ke ʻoatu ʻe hoʻo toketaá ha foʻiʻakau ke taʻofi ʻaki ʻa e fokoutua TB.
Ko ha fakamatala lahiange fekauʻaki mo e pihia ʻi he TB ʻe lava ke maʻu ia ʻi heni: pihia ʻi he TB
Anga-fēfē hono fakahoko ʻa e TST?
Ko e TST ʻoku kau hano kiʻi huhuʻi siʻisiʻi ʻo e tuberculin (purified protein derivative) ki he nimá. Hili ha ngaahi ʻaho siʻi, ʻe hā nai ha kiʻi foʻi maaka kulokula pe kiʻi foʻi fufula, pe ʻe ʻikai ke ʻi ai ha liliu ia ʻe taha. ʻE fiemaʻu ha neesi sipesalisi TB ke sio ki he feituʻu naʻe fai ai e huhú ʻi he houa ʻe 48-72 hili ʻa e siví.
Ki muʻa ke ke fai ha TST
ʻOku ʻi ai ʻa e ngaahi fokoutua ʻe niʻihi pe ngaahi faitoʻo ʻe lava ke ne uesia ʻa e ola hoʻo siví. Talaange ki hoʻo neesí pe toketā kapau:
- ʻokú ke moʻua ʻi ha niʻihi ʻo e ngaahi mahaki ʻokú ne fakavaivaiʻi ʻa e kau sōtia maluʻí hangē ko e HIV, kanisā, pe fokoutua ʻo e kofuuá,
- ʻokú ke folo ha foʻiʻaku ʻokú ne uesia ho sisitemi maluʻí hangē ko e sitēloiti, (fakatātā peletinisouni), pe kimo (faitoʻo ki he kanisaá)
- mofi (>38° C) pe pihia ʻi ha mahaki ʻi he māhina kuo ʻosí, hangē ko e fulū, mīsele, pe ko hono maʻu ʻe he momokó ʻa e fatafatá,
- naʻe fai hao faʻahinga huhu maluʻi pē ʻi he māhina kuo ʻosí,
- naʻá ke moʻua ʻi he TB ʻi he kuo hilí, fetuʻutaki mo ha taha naʻe maʻu ʻe he TB, naʻá ke huhu maluʻi TB (BCG)
- naʻá ke fai ʻa e TST ki muʻa.
Hili hoʻo fai ʻa e TST
- ʻOua naʻá ke vaku ʻa e feituʻu naʻe fai ai ʻa e huhú.
- ʻOua naʻá ke ʻufiʻufiʻi ʻa e feituʻu ko iá ʻaki ha faʻahinga meʻa haʻi lavea, peniʻeiti, kilimi pe lolo.
- Kapau ʻe ʻasi ha kiʻi foʻi fā ʻoua naʻá ke fakapaaki ia.
- Te ke hokohoko atu pē hoʻo ngaahi ngāue anga-mahení kau ai ʻa e ngāue, sipoti, kaukau, mo e saoa.
Fakapapauʻi ko e feituʻu naʻe fai ai e huhú ʻoku sio ki ai ha neesi sipesalisi pe toketā hili ʻa e houa ʻe 48-72 mei hono fakahoko ʻa e TST koeʻuhí ka ʻi ai ha faʻahinga fōtunga ʻe lava ke fai hano vakaiʻi pea lēkooti. Kapau ʻoku positivi ʻa e TST, ʻe fiemaʻu ke fai ha ngaahi sivi ke muimuiʻi. Ko e neesí pe toketā te ne fakamatala atu ʻa e olá pea ʻe toe fiemaʻu nai ha tesi pe faitoʻo lahiange.
Ki ha fakamatala lahiange
Ki ha fakamatala lahiange ʻaʻahi ki he pepa ngāue (Fatafata Vaivaí) Tuberculosis (TB).
Ki ha tokoni taʻetotongi ʻi hoʻo leá, tā ki he Sēvesi Liliulea mo e Fakatonuleá ʻi he 13 14 50.